De koersen van vreemde valuta gaan langzamerhand de lucht in. De mogelijke oorzaken kunnen zijn de grootscheepse smokkel van goud naar het buitenland, het niet nakomen van de retentieregeling en de Staatsolie-obligatie. “Er is geen reden tot ongerustheid, maar eenieder moet alert blijven”, zei Stanley Raghoebarsing, minister van Financiën & Planning, gisteren op de persconferentie na de Regeringsraadsvergadering (RRV). Hij zei dat er regelmatig tripartiet overleg is tussen hem, de president en de governor van de Centrale Bank van Suriname (CBvS). Daarnaast is er gisteren breedvoerig hierover gesproken in de RRV. “We weten intussen dat de koers bepaald wordt door vraag en aanbod. Als er meer US-dollars beschikbaar zijn op de valutamarkt, gaat de koers omlaag.”

Volgens de minister gaat de koers langzaam omhoog. “Voor een kleine groep die speculeert met de koersen, is het handig. Voor de rest is het lastig, waaronder mensen die aflossen voor auto’s, huishuur betalen enz. We willen een gestabiliseerde koers. De oorzaken van de koersstijging zijn zowel vraag- als aanbodfactoren”, legde de minister uit.
Een aanbodfactor die negatief werkt, is dat er te veel goud gesmokkeld wordt naar het buitenland. Hierdoor verliest de staat heel veel inkomsten. “De goudexporten zijn drastisch omlaag gegaan sinds het laatste kwartaal van vorig jaar. We hebben de indicatie dat het goud gesmokkeld wordt. Het verlies is minimaal USD 25 miljoen per maand. Met dat geld kon je rust brengen op de valutamarkt”, zei Raghoebarsing.

Maar de grootste aanbodfactor die niet werkt, is de retentieregeling. In februari 2025 is er het laagste inkomen genoteerd. “Nog nooit is er zo weinig vreemde valuta afgedragen door de exporteurs. Er is duidelijk iets mis met het toezicht en de naleving van de retentieregeling. Het aanbod moet weer op peil gebracht worden.” De minister noemde de Retentie Monitoring Unit (RMU), die in 2021 onder leiding van Ritesh Ganpat heel goed werk heeft gedaan. In overleg met de Centrale Bank van Suriname (CBvS), de Deviezencommissie, douane en het ministerie van Financiën & Planning werd de koers beheerst in die periode, ook al was er een schaarste aan US-dollars.
De minister vindt dat alle exportbedrijven zich moeten houden aan de repatriatie- en retentieregeling. “Alle vreemde valuta die exporteurs verdienen, moeten terugkomen naar Suriname. Ook al is dat op rekening van het bedrijf zelf, het wordt dan als geld in Suriname geregistreerd. Dat alleen helpt de koers stabiliseren. Hiervan moeten de bedrijven 35% inwisselen bij de banken, de zogenaamde retentieregeling. Dat is een heel goede regeling, want in bepaalde landen moet je 100% inleveren.”
Een vraagfactor die de markt ietwat heeft verstoord, is de Staatsolie-obligatielening. “Is een goede zaak voor Staatsolie en haar investeringen. Als die obligatiedollars hier zouden blijven op een bankrekening, was er niets aan de hand. Staatsolie gaat op lange termijn de investering terugverdienen. Maar er is toch geen reden tot paniek, alleen neemt de druk op de dollars toe”, zei Raghoebarsing.
Een andere vraagfactor is dat rondom verkiezingen er altijd ongerustheid ontstaat op de valutamarkt. “Mensen zijn onzeker over wat er zal gebeuren met het beleid. Verandert het beleid of blijft het hetzelfde? Hierdoor stijgt de koers altijd.” Een andere factor is dat op dit moment de regering veel grote bedrijven uitbetaalt in grote bedragen. De kans is dat ze dat geld dan omzetten in vreemde valuta, waardoor het aanbod minder wordt.
De gemeenschap heeft voor het grootste gedeelte wel correct en rustig erop gereageerd, vindt de minister. Volgens de minister van Financiën komt het weleens voor dat goudbedrijven met de banken of cambio’s af en toe onderhandelen over de koers en hogere koersen hanteren. “Daar gaan we ook maatregelen tegen treffen”, aldus minister Raghoebarsing.