De Vereniging van Economisten in Suriname (VES) heeft in haar jongste publicatie VES INZICHT #61 stevig uitgehaald naar uitspraken van de NDP-voorzitter, gedaan tijdens een ondro oso-bijeenkomst. Volgens de partijleider voerde de NDP tussen 2010 en 2020 een goed economisch beleid, en zouden kritieken op dat beleid grotendeels op “leugens” berusten – waaronder de beschuldiging dat er kasreserves van commerciële banken zouden zijn verdwenen.

De VES spreekt deze stelling krachtig tegen en noemt ze niet alleen verwarrend, maar ook feitelijk onjuist. De vereniging wijst erop dat er wél meer dan 100 miljoen Amerikaanse dollar aan vreemdevalutakasreserves van commerciële banken – geld van Surinaamse burgers – is verdwenen uit de kluizen van de Centrale Bank van Suriname (CBvS).

Bewijs: schuldbekentenis CBvS

Volgens de VES ligt het bewijs zwart op wit. De CBvS heeft een formele schuldbekentenis afgelegd aan de banken en er zijn terugbetalingsregelingen ondertekend. De moederbank is nog altijd bezig met het aflossen van die schuld. “Als er niets was verdwenen, waarom dan een schuldbekentenis?” stelt de VES retorisch.

Om toekomstige herhaling te voorkomen, werd destijds afgesproken dat de vreemdevalutakasreserves van commerciële banken bij de CBvS “geringfenced” zouden worden – oftewel juridisch afgeschermd, zodat de Centrale Bank geen beschikkingsmacht meer zou hebben over deze middelen.

Onduidelijkheid over monetaire reserves

De VES wijst erop dat veel van het misverstand voortkomt uit verwarring over de samenstelling van de monetaire reserve. Deze bestaat uit onder andere de goudvoorraad, IMF-tegoeden, vrije deviezen en de vreemdevalutakasreserves van banken. De CBvS mag slechts beschikken over de netto monetaire reserve – dus exclusief de kasreserves van banken.

Bij aantreden van de huidige regering was de bruto monetaire reserve nog positief, maar de netto reserve bleek negatief. De VES becijfert dat de bruto reserve toen bijna USD 200 miljoen lager was dan de kasreserves van de banken, wat direct wijst op de verdwenen bedragen. “Dit zijn de harde feiten waartegen de leugens van de NDP-voorzitter niet bestand zijn,” aldus de VES.

Schuldpolitiek NDP schadelijk voor economie

De vereniging spreekt ook de bewering tegen dat het schuldenbeleid van de NDP ten goede zou zijn gekomen aan het volk. Integendeel, stelt de VES: onder de NDP-regering werden leengrenzen overschreden, wat leidde tot een schuldquote van maar liefst 150% van het BBP. Leningen werden vooral gebruikt voor consumptie, zonder structurele opbrengsten of investeringen in productieve sectoren.

Momenteel gaat circa 30% van de overheidsuitgaven naar rente en aflossingen, wat leidt tot verdringing van cruciale bestedingen aan onder meer onderwijs, gezondheidszorg en infrastructuur. Daarnaast heeft dit beleid geleid tot een verslechterde kredietwaardigheid van Suriname, met slechte toegang tot kapitaalmarkten als gevolg.

Herstructurering en herstel

Volgens de VES heeft het de huidige regering veel moeite gekost om de schulden te herstructureren. Dankzij aflossingen en ‘haircuts’ is de schuld gedaald van USD 4 miljard naar ongeveer USD 3,3 miljard. Nieuwe leningen van onder andere het IMF en de Wereldbank zijn tegen gunstige voorwaarden afgesloten, en worden aangewend voor structurele hervormingen.

Hoge prijs voor samenleving

De samenleving betaalt nog steeds de prijs voor het financiële beleid van de vorige regering, aldus de VES. “De architect van dit beleid besloot als een crimineel te vluchten en liet het volk achter met de gebakken peren.” De tijdelijke verlichting die de leningen boden, maakten uiteindelijk plaats voor structurele armoede.

De VES benadrukt dat lenen enkel verantwoord is als het wordt gebruikt voor investeringen die inkomsten en deviezen opleveren – zoals participatie in offshore olie-ontwikkeling.

Afsluitende boodschap

De economenvereniging roept de NDP op om verantwoordelijkheid te nemen voor haar economisch beleid en daarvan publiekelijk afstand te nemen. “Alleen dan kan de partij nog serieus genomen worden als toekomstoptie voor Suriname,” concludeert de VES in haar analyse.